Gezicht op Alkmaar vanaf het nog onbedijkte Schermeer
Object number021321
TitleGezicht op Alkmaar vanaf het nog onbedijkte Schermeer
Creator Hendrik Cornelisz. Vroom
DescriptionAlkmaar gezien vanaf het nog onbedijkte Schermeer. In 1638 gemaakt voor het Alkmaarse stadsbestuur en royaal betaald met 300 gulden. Een wonderlijke keuze, want de polder was al in 1635 droog gemaakt. Was het een lofzang op de voorspoed van weleer, toen het Schermeer de belangrijkste vaarroute naar de stad was? Of was er een andere reden? Vroom, een specialist in rivier- en zeegezichten, zal niet voor niets zijn gevraagd.Uit de rekeningen die bewaard worden in het Regionaal Archief blijkt dat Hendrick Cornelisz Vroom op n augustus 1638 uit handen van burgemeester Pieter Willemsz Kessel driehonderd gulden ontving voor zijn Gezicht op Alkmaar vanaf de nog onbedijkte Schermeer. Zes jaar later betaalde het stadsbestuur aan ene Jan Adriaensz Hooft tien gulden, acht stuivers en vier penningen voor de ebbenhouten lijst, die hij voor het schilderij van Vroom had gemaakt. Het schilderij was bestemd voor de schepenkamer, zoals blijkt uit een nooit uitgegeven manuscript van de Alkmaarse historicus G. Boomkamp met een beschrijving van het stadhuis.
Vroom schilderde de oostzijde van de stad. Duidelijk zichtbaar zijn de Grote of Sint Laurenskerk, met links daarvan de Kapelkerk en rechts de torens van het Hof van Sonoy en van het Waaggebouw. Het schilderij lijkt het belang van de Schermeer voor de economie van de stad te benadrukken. Op de voorgrond varen of liggen vracht- en vissersschepen. Het vrachtschip links op de voorgrond met de Alkmaarse vlag in top is waarschijnlijk een boeier of een heude. Achter dit schip is de monding van het Zeglis zichtbaar met rechts een werkende kalkoven. Langs de oevers staan diverse industriemolens. Alkmaar dankte de bloei van handels- en marktaktiviteiten aan zijn ligging op het kruispunt van land- en waterwegen. Over de Schermeer bereikte de handelswaar de stad. Vanuit de stad werd deze verder getransporteerd naar Amsterdam. Omgekeerd leverde deze stad dan weer overzeese produkten aan Alkmaar. Hoewel dat op het schilderij niet te zin is, was men rond 1632 met de inpoldering van de Schermeer begonnen. Uit vrees voor de economische gevolgen, hield het stadbestuur de vinger stevig aan de pols. Het was nauw betrokken bij de nieuwe ontwikkelingen en wilde dat wellicht ook uitdragen door middel van Vrooms schilderij.
Op de vlag van de boot rechts zijn drie cijfers van een jaartal te zien. C.W. Bruinvis zag hierin het jaartal 1631. Op grond van het hierboven genoemde rekeningen en andere bronnen, weten we inmiddels dat het schilderij in 1638 werd voltooid.
Production date 1638 - 1638
Production periodtweede kwart 17de eeuw
Object nameschilderij
Object categoryschilderijen
Techniqueschilderen
Dimensions
- hoogte: 114.4 cm
breedte: 221.8 cm
diepte: 10.5 cm